Dilimize Uzun ömürlülük olarak çevrilen Longevity terimi, sadece yaşanan sürenin uzunluğu olarak anlaşılsa da bundan çok daha fazlası demek.
Kısaca ‘longevity’ bize nasıl daha uzun ve sağlıklı yaşayacağımızı söyleyen bir tıp alanıdır. Ana hedefi yalnızca yaşam süresini uzatmak değil, aynı zamanda yaşlansak bile aktif, üretken ve sağlıklı bir yaşam sürmemizi sağlamaktır. Bu yüzden içinde longevity terimi geçen bakım, öneri, tedavi, ürün gibi karşınıza çok sık çıkabilecek pazarlamalara çok dikkat etmeli, sağlık alanında uzmanlaşmış kişi ve kaliteli ürünlerde ısrar edilmeli.
Yaşam beklentinizin ötesinde sağlıklı bir ömür sürebilmek adına yaşam tarzınızda basit değişiklikler yapabilirsiniz.
Uzun ömürlülüğü tam olarak nasıl tanımlarız?
Uzun ömürlülük üç kavramı içerir:
- Bireyin yaşam süresini uzatmak (lifespan)
- Bireyin uzayan yaşamında sağlığını geliştirmek (healthspan = hastalıksız daha uzun süre yaşamak)
- Yaşlanma işaretlerini kontrol etmek ve tersine çevirmek
Ve Yaşam süresini etkileyen 3 faktörden bahsedebiliriz;
1. Genetik
Uzun ömür genetikten etkilenir. Araştırmalar, insanlar arasındaki yaşam süresi farklılıklarının yaklaşık %25' inin genetik katkılardan etkilendiğini gösteriyor. Bu gen varyantları, hücreyi yaşlanmanın işaretlerine karşı korumaktan sorumlu genlerdir. Telomerlerin (kromozomların uçları) korunmasından, DNA'nın onarılmasından ve hücrenin oksidatif strese karşı korunmasından (mitokondri koruması ve serbest radikal üretilmesi kontrolü) sorumludurlar.
2. Çevre
Çevre, uzun ömürlülükte çok önemli bir rol oynar. Örneğin çevresel faktörlerden biri hava kalitesidir. Karantina sırasında, araçlardan ve endüstrilerden kaynaklanan hava kirleticilerinin azalması sayesinde Avrupa'daki ölüm oranları azalmıştır. Ömrü uzatabilecek bir diğer çevresel faktör ise yüksek rakımlarda yaşamaktır.
Dünyada Mavi Bölgeler adı verilen, insanların daha uzun yaşadığı ve kronik hastalıklara yakalanma riskinin daha düşük olduğu birkaç coğrafi bölge olduğunu biliyor muydunuz? Bu Mavi Bölgeler arasında Okinawa (Japonya), Ikaria (Yunanistan), Sardunya (İtalya), Loma Linda (Kaliforniya) ve Nicoya (Kosta Rika) bulunuyor.
3. Yaşam Tarzı
Genetik ve çevresel faktörlerin yanı sıra yaşam tarzı seçimlerinizle sağlığınızı ve uzun ömürlülüğünüzü doğrudan etkileyebilirsiniz. Sağlıklı bir beslenme şekli ve programlanmış bir fiziksel aktivite rutin sağlığı iyileştirebilir ve böylece ömrü uzatabilir. Ancak her insanın bireysel olduğunu ve sizin için işe yarayan şeylerin başkaları için farklı olacağını akılda tutmak önemlidir. Sağlıklı uzun bir ömür için yaşam tarzını kişiselleştirilmiş tıbbi teşhisler, öneri ve programlarla yönetebilecek longevity alanında uzmanlaşan sağlık ekiplerine ihtiyacımız var.
Uzun Ömür ‘Longevity’ Longevity Teşhis Yöntemleri
Vücudunuzu takip etmek, yaşlanma sürecinizi nasıl kontrol edebileceğiniz ve daha sağlıklı bir yaşamı nasıl destekleyeceğiniz konusunda fikir verir. Bu nedenle her tedaviye her zaman ayrıntılı, son derece kişiselleştirilmiş ‘longevity’ teşhisleriyle başlanması öneriliyor. Uzun ömürlülüğü değerlendirmek için genetik tarama, fizyolojik ölçümler veya epigenetik saatler gibi farklı teşhis araçları kullanıyoruz.
- Genetik tarama : Belirli hastalıklara yakalanma riskinizi genetik olarak ölçmek için kullanılır.
- Fizyolojik ölçümler
Yaşlandıkça hücrelerde birçok değişiklik meydana gelir. Bu değişikliklerin bazıları mikroskobik olup hücrede değişikliklere yol açar ve fizyolojik düzeylerde pek çok sonuç doğurur. Bu testlere örnek:
Kardiyovasküler yaşlanma için nabız dalga hızı
Kalp atış hızı değişkenliği
Kavrama kuvveti ölçümü
İç organ yağ birikimi (Visseral Yağ)
Akciğer kapasitesi (VO2 max) ölçümü
- Epigenetik saatler
Anne babanızdan miras aldığınız genomun yanı sıra epigenom da vardır. Epigenom, genlerin ekspresyonunu spesifik mekanizmalarla kontrol eder. Epigenetik saatler yaşa bağlı hastalıkları kontrol eden epigenetik bölgeleri hedef alacak şekilde tasarlanmıştır.
Sağlıklı bir ömür mümkün
İnsan ömrünün uygun müdahalelerle uzatılabileceğini kanıtlamak için kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Etkili stratejiler arasında fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme, uygun uyku programı ve daha pek çok şey yer alır. Ayrıca, ömrü uzatabilecek etkide bazı takviyeler de vardır.
Sağlıklı uzun bir ömür, devamlılık gerektiren bu süreçleri içermektedir. Dolayısıyla her şeyde olduğu gibi Longevity için de tek başına sihirli bir hap / bitki veya iksir yok. Yaşam tarzı dönüşümü ve sağlıklı seçimlerle, uzmanlardan biyolojik yaşınızı gençleştirebilecek rehberliği alabilirsiniz. Olası sağlık risklerini azaltma ve kronik hastalıklardan korunma, var olan bir hastalığın tedavisine destek olarak iyileşmeyi hızlandırması, cildin sağlıklı görünümü Longevity uygulamalarının etkin sonuçlarıdır.
Ülkemizde son yıllarda çok yeni gelişen Longevity alanından bireysel olarak istifade etmek için bu konuda çalışan başta sağlık uzmanlarını tercih edin. Longevity eğitimlerinin bilimsel içerik ve akademik kadrolarla verildiği kapsamlı programlar da bu uzmanlara destek olmaktadır.
