HPV enfeksiyonu oldukça yaygın ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilen bir virüstür. Genellikle belirti vermeden vücutta var olabilir bu yüzden düzenli tarama testleri çok önemlidir.
HPV Nedir?
HPV, hem erkekleri hem de kadınları etkileyen ve cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur ve 100’den fazla çeşidi bulunmaktadır. Bu virüs, cilt teması yoluyla yayılır ve özellikle genital bölgedeki temaslar sonucu bulaşabilir.
HPV'nin birçok farklı türü vardır ve bunlar vücutta farklı etkilere neden olabilir. Bazı HPV türleri yaygın cilt siğillerine, bazıları ise kanserlere yol açabilir. Rahim ağzı kanseri, HPV'nin en çok bilinen sonuçlarından biridir ve dünya genelinde ciddi bir sağlık problemi teşkil etmektedir. HPV ayrıca anüs, penis, vulva, vajina ve boğaz kanserleri ile de ilişkilidir. Ancak çoğu HPV enfeksiyonu kansere neden olmaz ve bağışıklık sistemi genellikle virüsü kendiliğinden temizler.
HPV Belirtileri Kadınlarda
Kadınlarda HPV genellikle herhangi bir belirti göstermeden vücutta varlığını sürdürebilir. Ancak bazı durumlarda genital siğillerin oluşumu en yaygın belirtidir. Bu siğiller genellikle vulva, vajina, anüs çevresi veya rahim ağzında ortaya çıkar. Siğiller ağrısızdır ve çoğu zaman fark edilmeyebilir. HPV’nin yüksek riskli türleri ise serviks kanserine neden olabilir. Bu tür durumlar genellikle belirti vermez; bu nedenle düzenli tarama testleri (Pap smear ve HPV testi) çok önemlidir.
HPV Belirtileri Erkeklerde
Erkeklerde de HPV enfeksiyonları sıklıkla belirti vermeden vücutta kalabilir. En sık rastlanan belirti genital siğillerin ortaya çıkmasıdır. Siğiller penis, skrotum, anüs çevresi veya kasık bölgesinde küçük karnabahar şeklinde çıkıntılar olarak görünebilir. Bu siğiller genellikle ağrısızdır, ancak kaşıntı veya rahatsızlık yaratabilir. Yüksek riskli HPV türleri ise erkeklerde nadir de olsa penis, anüs veya boğaz kanserlerine neden olabilir.
HPV Nasıl Bulaşır?
HPV enfekte bir kişiyle cilt teması yoluyla bulaşır ve cinsel yolla en sık yayılma şeklidir. Virüs, korunmasız cinsel ilişki sırasında veya genital bölgenin cilt temasıyla yayılabilir. Prezervatifler bulaşma riskini azaltsa da tamamen ortadan kaldırmaz, çünkü genital bölgenin tamamını kaplamaz. HPV, sadece bir cinsel partnerle temasta bile bulaşabilir ve cinsel aktivitenin ilk başladığı dönemde enfeksiyon kapılma olasılığı yüksektir.
HPV’den Nasıl Korunulur?
HPV’ye karşı en etkili korunma yöntemi aşıdır. HPV aşıları, kansere neden olabilecek HPV türlerine karşı güçlü bir bağışıklık sağlar ve hem erkekler hem de kadınlar için önerilmektedir. Aşı, cinsel aktivite başlamadan önce yapıldığında en yüksek korumayı sağlar.
Korunma yolları arasında ayrıca prezervatif kullanımı da yer alır, ancak yukarıda belirtildiği gibi tam bir koruma sağlamaz. Cinsel partner sayısının sınırlı tutulması, enfeksiyon riskini azaltmada etkili olabilir. Kadınlar için düzenli Pap smear testleri ve HPV taramaları da erken tanı ve kanser riskinin azaltılması için hayati önem taşır.
Risk Faktörleri
HPV enfeksiyonu için çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır:
- Cinsel Partner Sayısı: Birden fazla cinsel partnerle ilişkiye girmek veya partnerin birden fazla partneri olması enfeksiyon riskini artırır.
- Yaş: Genital siğiller genellikle genç yetişkinlerde daha yaygındır.
- Bağışıklık Sisteminin Zayıf Olması: HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklara sahip kişilerde HPV enfeksiyonu riski daha yüksektir.
- Cilt Hasarı: Deride oluşan kesikler veya yaralar, virüsün cilt üzerinden bulaşmasını kolaylaştırabilir.
HPV ve Kanser
HPV’nin düşük riskli türleri genital siğillere yol açarken yüksek riskli türleri kanserle ilişkilidir. Serviks kanseri vakalarının neredeyse %95’i HPV ile ilişkilidir. Ayrıca anal, penis, vulva, vajina ve orofaringeal kanserler de HPV enfeksiyonlarının bir sonucu olarak gelişebilir.
HPV’nin yüksek riskli türleri genellikle vücuttan temizlenmezse uzun süreli enfeksiyona yol açar. Bu tür kalıcı enfeksiyonlar hücresel değişikliklere neden olarak kanser gelişimine zemin hazırlayabilir. Bu nedenle HPV aşısı ve düzenli tarama testleri özellikle kadınlar için hayat kurtarıcı öneme sahiptir.
